Pasywna ochrona przeciwpożarowa podczas prac budowlanych – kluczowy element bezpieczeństwa inwestycji
Pasywna ochrona przeciwpożarowa stanowi fundament kompleksowego bezpieczeństwa pożarowego w obiektach budowlanych, a jej znaczenie szczególnie uwidacznia się w trakcie realizacji inwestycji. Prace budowlane – zarówno w nowo powstających obiektach, jak i podczas modernizacji czy adaptacji istniejących budynków – wiążą się ze zwiększonym ryzykiem powstania i szybkiego rozprzestrzeniania się ognia. Dlatego właściwe zaplanowanie, wdrożenie i kontrolowanie pasywnych zabezpieczeń przeciwpożarowych na każdym etapie budowy jest niezbędne, aby zapewnić skuteczną ochronę ludzi, mienia oraz ciągłości realizacji projektu.
Rola pasywnej ochrony przeciwpożarowej na placu budowy
Pasywna ochrona przeciwpożarowa obejmuje rozwiązania i materiały konstrukcyjne, które mają na celu opóźnienie rozprzestrzeniania się ognia, dymu i wysokiej temperatury. W przeciwieństwie do systemów aktywnych – takich jak czujki, instalacje tryskaczowe czy urządzenia oddymiające – zabezpieczenia pasywne nie wymagają zasilania ani aktywacji. Działają nieprzerwanie, chroniąc strukturę budynku od momentu montażu.
Na terenach budowy ich znaczenie jest szczególne z dwóch powodów:
Zwiększone ryzyko pożaru – prace spawalnicze, wykorzystanie palników, prace dekarskie, urządzenia elektryczne i tymczasowe instalacje generują różne potencjalne źródła zapłonu.
Ograniczona funkcjonalność instalacji aktywnych – w wielu przypadkach instalacje przeciwpożarowe są uruchamiane dopiero w końcowych etapach budowy, dlatego przez większość okresu to zabezpieczenia pasywne stanowią główną linię obrony.
Kluczowe elementy pasywnej ochrony przeciwpożarowej podczas prac budowlanych
1. Ognioodporne elementy konstrukcyjne
Podstawowym zadaniem konstrukcji o określonej klasie odporności ogniowej jest zachowanie nośności przez ustalony czas, co umożliwia ewakuację i działanie służb ratowniczych.
Należą do nich m.in.:
ściany i stropy o odpowiedniej klasie REI,
ognioodporne systemy zabudowy szachtów i pionów instalacyjnych,
odporne ogniowo stropy techniczne i sufitowe.
W trakcie budowy szczególnie ważne jest, aby prace instalacyjne, elektryczne czy przebicia technologiczne nie naruszały integralności tych elementów.
2. Zabezpieczenia ogniochronne konstrukcji stalowych
Stal, choć charakteryzuje się dużą nośnością, traci swoje właściwości mechaniczne w wysokiej temperaturze. Dlatego konstrukcje stalowe muszą być zabezpieczone:
farbami pęczniejącymi,
natryskami ogniochronnymi,
okładzinami o wysokiej odporności ogniowej.
Ważne jest prawidłowe wykonanie oraz regularna kontrola grubości i ciągłości powłok, szczególnie w warunkach dużej wilgotności oraz zanieczyszczeń na placu budowy.
3. Uszczelnienia ogniochronne przejść instalacyjnych
Przepusty kablowe, rury, kanały wentylacyjne oraz instalacje grzewcze tworzą liczne otwory, które – pozostawione bez zabezpieczeń – stają się ścieżką szybkiego przemieszczania się ognia i dymu.
Stosuje się tu m.in.:
zaprawy i masy ogniochronne,
kołnierze pęczniejące,
maty i płyty ogniochronne,
opaski na przewody palne.
W trakcie prac budowlanych szczególnie istotne jest, aby wykonawcy różnych branż (elektrycznej, sanitarnej, HVAC) stosowali jednolite standardy zabezpieczeń.
4. Drzwi, klapy i bramy przeciwpożarowe
Elementy oddzielające strefy pożarowe powinny być montowane zgodnie z deklarowaną klasą odporności i wyposażone w odpowiednie systemy samozamykaczy oraz uszczelek pęczniejących. Na placach budowy często dochodzi do ich uszkodzeń, niewłaściwego użytkowania lub blokowania, co zaburza ich funkcję.
Dlatego kluczowe są:
nadzór inwestorski,
szkolenia dla pracowników,
okresowe kontrole stanu technicznego.
5. Tymczasowe zabezpieczenia ogniochronne
Podczas budowy często powstają sytuacje wymagające zastosowania rozwiązań tymczasowych, np.:
ogniochronne kurtyny oddzielające pomieszczenia,
zabezpieczenia stropów przed pracami spawalniczymi,
płyty i maty chroniące elementy konstrukcyjne do czasu montażu docelowych rozwiązań.
Stanowią one niekiedy jedyną formę ochrony przed rozprzestrzenieniem ognia we wczesnych etapach budowy.
Najczęściej popełniane błędy w zakresie pasywnej ochrony przeciwpożarowej
W praktyce budowlanej obserwuje się powtarzające się błędy, które znacząco obniżają skuteczność zabezpieczeń:
niedbałe wykonanie uszczelnień przejść instalacyjnych,
brak aktualnych certyfikatów na stosowane materiały,
montaż elementów ogniochronnych przez niewykwalifikowane osoby,
późniejsze „przebijanie” ścian i stropów po wykonaniu zabezpieczeń,
niewłaściwe magazynowanie materiałów ogniochronnych na placu budowy.
Eliminacja tych błędów wymaga systematycznej koordynacji międzybranżowej oraz nadzoru nad wykonawcami.
Znaczenie dokumentacji i kontroli
Aby zapewnić pełną zgodność z przepisami i normami, cały proces – od projektu po odbiory – musi być odpowiednio udokumentowany. Wymagane są:
karty techniczne,
deklaracje właściwości użytkowych,
protokoły odbiorów międzybranżowych,
dokumentacja fotograficzna z realizacji prac,
szczegółowe oznakowanie zabezpieczeń na obiekcie.
Regularne kontrole, zarówno wewnętrzne, jak i zewnętrzne, są niezbędne, szczególnie gdy na budowie działa wielu podwykonawców.
Pasywna ochrona przeciwpożarowa podczas prac budowlanych to nie tylko obowiązek wynikający z przepisów, ale przede wszystkim praktyczny element strategii bezpieczeństwa inwestycji. To dzięki niej możliwe jest ograniczenie szkód, opóźnień w harmonogramach oraz ryzyka zagrożenia życia pracowników. Skuteczna ochrona pasywna to rezultat współpracy projektantów, nadzoru inwestorskiego, wykonawców oraz inspektorów – każdy z tych elementów odgrywa kluczową rolę w zapewnieniu niezawodności systemów bezpieczeństwa pożarowego w powstającym obiekcie.
Komentarze
Prześlij komentarz