Zagrożenia pożarowe w serwerowniach – analiza ryzyka i regulacje

Serwerownie stanowią środowiska o podwyższonym ryzyku pożarowym, co wynika z dużej gęstości urządzeń elektrycznych pracujących w trybie ciągłym. Ich eksploatacja wiąże się z emisją znacznych ilości ciepła, co zwiększa prawdopodobieństwo awarii elektrycznych i przegrzania sprzętu. W celu minimalizacji zagrożeń niezbędne jest wdrożenie specjalistycznych strategii ochrony przeciwpożarowej dostosowanych do specyfiki tych pomieszczeń.

Główne źródła zagrożeń pożarowych w serwerowniach

Do najczęstszych przyczyn pożarów w serwerowniach należą awarie instalacji elektrycznej, w tym:

• Uszkodzenia okablowania – szczególnie w trudno dostępnych przestrzeniach, takich jak podłogi techniczne, mogą prowadzić do pożaru bez wcześniejszych sygnałów ostrzegawczych.

• Przegrzanie serwerów – niekontrolowany wzrost temperatury może skutkować zapłonem podzespołów elektronicznych.

• Przeciążenia obwodów – nadmierny pobór energii elektrycznej zwiększa ryzyko przegrzania przewodów i pożaru instalacji elektrycznej.

• Zwarcia – wynikające z awarii komponentów elektrycznych mogą stanowić bezpośrednią przyczynę zapłonu.

Oprócz zagrożeń związanych z instalacją elektryczną, serwerownie są podatne na inne czynniki zwiększające ryzyko pożaru. Awarie systemów chłodzenia mogą prowadzić do gwałtownego wzrostu temperatury, a nagromadzenie kurzu sprzyja wyładowaniom elektrostatycznym, które mogą zainicjować pożar. Dodatkowym zagrożeniem jest możliwość rozprzestrzeniania się ognia z innych części budynku poprzez przepusty kablowe w ścianach i sufitach.

Wyzwania w zakresie ochrony przeciwpożarowej

Ze względu na specyfikę środowiska serwerowni, standardowe metody gaszenia pożaru mogą powodować znaczne uszkodzenia sprzętu IT – nie tylko poprzez kontakt z wodą lub środkiem gaśniczym, ale także w wyniku oddziaływania dymu, który może prowadzić do korozji komponentów elektronicznych i utraty danych. Każdy incydent pożarowy w serwerowni niesie ryzyko poważnych zakłóceń operacyjnych oraz wysokich strat finansowych wynikających z przestojów w działaniu systemów informatycznych.

Aby skutecznie zabezpieczyć te krytyczne obiekty, konieczne jest wdrożenie zaawansowanych systemów detekcji i gaszenia pożaru, które zapewnią ochronę infrastruktury przy minimalizacji ryzyka uszkodzeń sprzętu.

Przepisy przeciwpożarowe dla serwerowni

Serwerownie i centra danych podlegają rygorystycznym przepisom w zakresie bezpieczeństwa pożarowego, które mają na celu ochronęinfrastruktury IT oraz przechowywanych w niej danych. Kluczowe standardy regulujące ochronę przeciwpożarową w tych środowiskach to normy opracowane przez National Fire Protection Association (NFPA):

NFPA 75 – Ochrona przeciwpożarowa sprzętu informatycznego

NFPA 75 to podstawowa norma określająca wymagania dotyczące ochrony przeciwpożarowej w serwerowniach i centrach danych. Obejmuje ona kompleksowe wytyczne dotyczące minimalizacji ryzyka pożaru, ochrony sprzętu IT oraz systemów detekcji i gaszenia ognia.

W kluczowych aspektach NFPA 75 nakłada obowiązek:

• Oceny ryzyka pożarowego – w tym identyfikacji zagrożeń i dostosowania środków ochrony do specyfiki obiektu.

• Wymagań konstrukcyjnych – takich jak zastosowanie materiałów ognioodpornych w obudowach serwerów oraz podłogach technicznych.

• Instalacji systemów detekcji i gaszenia pożaru – obejmujących m.in. czujniki dymu zgodne z NFPA 72 oraz systemy gaszenia gazowego, które minimalizują ryzyko uszkodzenia sprzętu.

• Certyfikacji sprzętu IT – zgodnie z normami bezpieczeństwa ANSI/UL 60950-1, co zapewnia jego odporność na zagrożenia pożarowe.

Wdrażanie zgodnych z normami NFPA rozwiązań w zakresie ochrony przeciwpożarowej serwerowni pozwala na skuteczną redukcję ryzyka pożarowego, a tym samym minimalizację potencjalnych strat związanych z awarią infrastruktury IT.

NFPA 76: Standard ochrony przeciwpożarowej obiektów telekomunikacyjnych

Norma NFPA 76 określa wymagania dotyczące ochrony przeciwpożarowej obiektów telekomunikacyjnych, które świadczą usługi publiczne. Choć pod wieloma względami przypomina normę NFPA 75, zawiera również dodatkowe, specyficzne wymagania:

• Zaawansowane systemy wykrywania pożaru – obiekty o powierzchni urządzeń telekomunikacyjnych przekraczającej 230 m² muszą być wyposażone w Very Early Warning Fire Detection (VEWFD), zapewniający wczesne wykrywanie pożaru. Dla mniejszych pomieszczeń (poniżej 230 m²) wymagany jest Early Warning Fire Detection (EWFD).

• Specjalistyczne systemy gaśnicze – w zależności od specyfiki obiektu, może być wymagane zastosowanie systemów gaszenia gazowego, szczególnie w obszarach z aktywnym sprzętem ICT.

Warto podkreślić, że choć normy NFPA 75 i NFPA 76 nie są same w sobie przepisami prawnymi, wiele jurysdykcji włącza je do obowiązujących regulacji przeciwpożarowych, czyniąc ich przestrzeganie obowiązkowym. Aby zapewnić zgodność z lokalnymi wymaganiami, zaleca się konsultację ze specjalistami ds. ochrony przeciwpożarowej oraz właściwymi organami nadzoru.

Systemy gaszenia czystym środkiem – optymalne rozwiązanie dla ochrony serwerowni

Systemy gaszenia wykorzystujące czyste środki gaśnicze stanowią jedno z najskuteczniejszych rozwiązań w zakresie ochrony przeciwpożarowej serwerowni i centrów danych. Zastosowanie nieprzewodzących gazów pozwala na szybkie ugaszenie ognia bez pozostawiania szkodliwych pozostałości, co eliminuje ryzyko uszkodzenia cennej elektroniki.

Wyróżnia się dwa główne typy systemów gaszenia czystym środkiem:

Systemy gaszenia gazem obojętnym

Systemy te wykorzystują naturalnie występujące gazy, takie jak azot, argon czy dwutlenek węgla, do redukcji poziomu tlenu, co skutecznie tłumi pożar, nie stwarzając zagrożenia dla ludzi. Są szczególnie polecane do mniejszych serwerowni i pomieszczeń, w których przebywają pracownicy.

Zalecenia dotyczące konserwacji:

• Kwartalne kontrole wizualne wszystkich elementów systemu.

• Coroczny test funkcjonalny, obejmujący symulację działania systemu.

• Półroczna kontrola ciśnienia i masy gazu w butlach.

• Natychmiastowa wymiana uszkodzonych lub skorodowanych komponentów.

• Dokumentowanie wszystkich inspekcji i przeprowadzanych testów.

Systemy gaszenia gazem syntetycznym

Systemy te wykorzystują chemiczne środki gaśnicze przechowywane w stanie ciekłym, które w momencie aktywacji zmieniają się w gaz. Charakteryzują się wysoką skutecznością w większych przestrzeniach i wymagają mniejszej powierzchni do przechowywania środka w porównaniu do gazów obojętnych.

Ograniczenia i wymagania:

• Redukują poziom tlenu w pomieszczeniu, co może stanowić zagrożenie dla przebywających w nim osób.

• Podlegają bardziej rygorystycznym regulacjom ekologicznym.

• Ich wdrożenie wiąże się z wyższymi kosztami.

Rekomendowana konserwacja:

• Miesięczne kontrole w celu wykrycia uszkodzeń lub nieszczelności.

• Coroczny test szczelności pomieszczenia, zapewniający utrzymanie właściwego stężenia gazu.

• Półroczna kontrola ilości środka i ciśnienia w pojemnikach.

• Test systemu co 5 lat, obejmujący symulację aktywacji.

• Regularne szkolenia personelu w zakresie obsługi systemu i procedur ewakuacyjnych.

Wybór odpowiedniego systemu gaszenia powinien uwzględniać wielkość serwerowni, poziom obłożenia pomieszczenia oraz aspekty środowiskowe. Wdrożenie właściwej strategii ochrony przeciwpożarowej pozwala na minimalizację ryzyka pożaru oraz uniknięcie kosztownych przestojów i utraty danych.