Automatyczne klapy oddymiające – jak działają i dlaczego są niezbędne w biurowcach?

W nowoczesnych obiektach biurowych bezpieczeństwo pożarowe to nie tylko detektory dymu i systemy tryskaczowe. Coraz większą rolę odgrywają automatyczne klapy oddymiające, które stanowią nieodzowny element skutecznego systemu wentylacji pożarowej. Ich głównym zadaniem jest szybkie i kontrolowane odprowadzenie dymu oraz gorących gazów ze stref objętych pożarem, co znacząco zwiększa szanse na bezpieczną ewakuację oraz ogranicza straty materialne.

Czym są automatyczne klapy oddymiające?

Automatyczne klapy oddymiające to specjalistyczne urządzenia instalowane najczęściej w dachach lub na ścianach budynków. W przypadku pożaru otwierają się samoczynnie, umożliwiając usunięcie dymu i nadmiaru ciepła z wnętrza obiektu. Ich działanie opiera się na współpracy z czujnikami dymu, systemem sygnalizacji pożaru (SSP) lub przyciskami awaryjnego uruchomienia.

Dzięki zastosowaniu nowoczesnych napędów elektrycznych, pneumatycznych lub sprężynowych, klapy oddymiające mogą reagować błyskawicznie i niezawodnie – nawet w ekstremalnych warunkach termicznych.

Jakie korzyści dają klapy oddymiające w biurowcach?

1. Zwiększenie bezpieczeństwa ludzi

Usunięcie dymu z klatek schodowych i korytarzy pozwala zachować widoczność na drogach ewakuacyjnych. W praktyce oznacza to większą szansę na bezpieczne opuszczenie budynku przez użytkowników – szczególnie w obiektach wielokondygnacyjnych.

2. Ograniczenie rozprzestrzeniania się pożaru

Poprzez kontrolowane odprowadzanie ciepła i dymu, klapy oddymiające spowalniają rozwój pożaru, ograniczając możliwość zapalenia kolejnych stref w budynku.

3. Ułatwienie działań ratowniczo-gaśniczych

Niższa temperatura i lepsza widoczność w pomieszczeniach umożliwiają szybsze i skuteczniejsze działanie straży pożarnej, co bezpośrednio przekłada się na ograniczenie strat.

4. Zgodność z przepisami

Stosowanie klap oddymiających w biurowcach jest często wymagane przez warunki techniczne i przepisy przeciwpożarowe, szczególnie w obiektach o dużej powierzchni lub liczbie użytkowników.

Jak działają automatyczne klapy oddymiające?

Działanie klap oddymiających jest ściśle powiązane z systemem SSP oraz czujnikami pożarowymi. W momencie wykrycia dymu:

• centrala SSP wysyła sygnał do centrali oddymiania,

• aktywowane zostają napędy klap (elektryczne lub pneumatyczne),

• klapy otwierają się automatycznie, umożliwiając wydostanie się dymu i gorących gazów na zewnątrz.

W niektórych rozwiązaniach możliwe jest również ręczne otwarcie klap za pomocą przycisków oddymiania zlokalizowanych na klatkach schodowych.

Integracja klap oddymiających z innymi systemami bezpieczeństwa

Nowoczesne klapy oddymiające są często integrowane z systemami nadciśnienia, kurtynami dymowymi, wentylacją mechaniczną oraz centralami SafetyWay. Dzięki temu możliwe jest pełne zsynchronizowanie działań w przypadku pożaru:

• uruchomienie klap w odpowiednich strefach,

• utrzymanie drożności dróg ewakuacyjnych,

• zamknięcie klap przeciwpożarowych w kanałach wentylacyjnych,

• automatyczne powiadomienie BMS i służb ochrony.

Taka integracja umożliwia dynamiczne sterowanie wentylacją pożarową i maksymalizuje skuteczność całego systemu.

Wymagania techniczne i normy

Klapy oddymiające powinny spełniać rygorystyczne normy:

• PN-EN 12101-2 – norma określająca wymagania dla klap oddymiających (w tym wytrzymałość na temperaturę i odporność ogniową),

• powinny być poddawane regularnym przeglądom technicznym, testom otwierania i serwisowaniu przez wykwalifikowany personel.

Warto również zadbać o udokumentowaną zgodność systemu z wymaganiami projektowymi i scenariuszami pożarowymi dla danego obiektu.

Najczęstsze błędy w eksploatacji

W wielu budynkach biurowych stwierdza się problemy z:

• brakiem regularnych testów działania klap,

• nieprawidłową integracją z SSP,

• uszkodzonymi siłownikami lub przewodami pneumatycznymi,

• zasłanianiem otworów oddymiających (np. w ramach aranżacji wnętrz).

Tego typu uchybienia mogą uniemożliwić prawidłowe działanie systemu w sytuacji kryzysowej. Dlatego przeglądy techniczne klap oddymiających powinny być realizowane co najmniej raz w roku.

Automatyczne klapy oddymiające to jeden z najważniejszych elementów skutecznego systemu ochrony przeciwpożarowej w biurowcach. Ich zadaniem jest nie tylko usunięcie dymu, ale przede wszystkim ochrona życia ludzkiego i mienia poprzez utrzymanie drożnych dróg ewakuacyjnych oraz spowolnienie rozwoju pożaru.

Właściwy dobór, montaż, integracja z innymi systemami oraz regularna konserwacja klap to fundament skutecznego zabezpieczenia budynku przed skutkami pożaru.