Szereg problemów, z jakimi borykają się ratownicy medyczni w straży pożarnej

Ratownicy medyczni odgrywają kluczową rolę w systemie ochrony zdrowia i bezpieczeństwa publicznego. Ich zadaniem jest udzielanie natychmiastowej pomocy osobom w stanie nagłego zagrożenia zdrowia lub życia, zarówno w warunkach cywilnych, jak i w działaniach ratowniczo-gaśniczych prowadzonych przez straż pożarną. Choć ich praca przynosi ogromną satysfakcję i ma nieocenioną wartość społeczną, wiąże się również z szeregiem problemów i wyzwań, które wpływają na ich zdrowie fizyczne, psychiczne oraz na jakość wykonywanych działań. W niniejszym artykule przedstawiono najważniejsze trudności, z jakimi borykają się ratownicy medyczni oraz ratownicy medyczni pełniący służbę w strukturach straży pożarnej.

1. Wysokie obciążenie psychiczne

Jednym z najpoważniejszych problemów jest przewlekły stres psychiczny. Ratownicy medyczni są codziennie narażeni na kontakt z cierpieniem, śmiercią i dramatycznymi sytuacjami, takimi jak wypadki drogowe, pożary, katastrofy budowlane czy nagłe zachorowania u dzieci. U wielu z nich może to prowadzić do rozwoju zespołu stresu pourazowego (PTSD), depresji, zaburzeń lękowych czy wypalenia zawodowego. W przypadku ratowników medycznych w straży pożarnej dodatkowym obciążeniem jest również udział w akcjach ratowniczo-gaśniczych, często w ekstremalnych warunkach, co potęguje ryzyko traumatyzacji.

2. Wysokie ryzyko urazów fizycznych

Praca ratownika medycznego wymaga dużej sprawności fizycznej, jednak nawet najwyższa forma nie eliminuje ryzyka urazów. Podnoszenie i przenoszenie poszkodowanych, praca w ciasnych i niebezpiecznych przestrzeniach, pośpiech oraz brak ergonomicznych warunków przyczyniają się do problemów z kręgosłupem, stawami oraz kontuzji mięśniowo-szkieletowych. Ratownicy medyczni w straży pożarnej narażeni są dodatkowo na działanie wysokiej temperatury, dymu, toksycznych substancji i ryzyko zawalenia się konstrukcji.

3. Niedobory kadrowe i przeciążenie obowiązkami

Wielu ratowników pracuje w niedostatecznie licznych zespołach, co zwiększa ich obciążenie i zmniejsza możliwość odpoczynku. Wysoka liczba wyjazdów, często połączona z koniecznością pełnienia dyżurów w godzinach nocnych i świątecznych, prowadzi do zmęczenia, a tym samym zwiększa ryzyko popełniania błędów i wypadków przy pracy. Niedobory kadrowe są szczególnie dotkliwe w mniejszych miejscowościach, gdzie dostęp do personelu medycznego jest ograniczony.

4. Brak wystarczającego wsparcia psychologicznego i szkoleniowego

Chociaż świadomość potrzeby wsparcia psychologicznego dla ratowników wzrasta, w wielu jednostkach wciąż brakuje systemowych rozwiązań w tym zakresie. Ratownicy często nie mają możliwości regularnych konsultacji z psychologiem ani udziału w programach profilaktyki zdrowia psychicznego. Dodatkowym problemem jest niedostateczne szkolenie z zakresu radzenia sobie ze stresem i technik relaksacyjnych.

5. Problemy organizacyjne i biurokracja

Ratownicy często zgłaszają frustrację związaną z nadmierną ilością formalności i biurokratycznych procedur, które zajmują cenny czas i odciągają od działań medycznych. Dotyczy to zarówno dokumentacji medycznej, jak i raportów z działań ratowniczych czy rozliczeń sprzętu i środków medycznych.

6. Ekspozycja na czynniki biologiczne i chemiczne

Ratownicy medyczni są w stałym kontakcie z osobami zakaźnie chorymi, a więc narażeni na wirusy, bakterie i inne patogeny. W przypadku ratowników straży pożarnej dodatkowym zagrożeniem są toksyczne opary, substancje chemiczne, a także gruz i pył. Stąd konieczność korzystania ze środków ochrony osobistej i rygorystyczne procedury dekontaminacji.

7. Niskie wynagrodzenia w stosunku do odpowiedzialności i ryzyka

Wielu ratowników podkreśla, że ich wynagrodzenie nie jest adekwatne do wysiłku, jaki wkładają w swoją pracę, ani do ryzyka, na jakie się narażają. Problem ten przyczynia się do odpływu doświadczonych specjalistów do innych zawodów lub za granicę, a także do braku nowych chętnych do podjęcia pracy w tej profesji.

8. Niedostosowany sprzęt i brak nowoczesnych rozwiązań

Pomimo postępu technologicznego w wielu miejscach nadal brakuje nowoczesnych karetek, respiratorów, defibrylatorów czy ubrań ochronnych. Braki sprzętowe utrudniają pracę ratowników i mogą negatywnie wpływać na jakość udzielanej pomocy. W przypadku strażaków-ratowników szczególnie ważne jest posiadanie specjalistycznego wyposażenia umożliwiającego działanie w strefach zagrożenia.

Praca ratowników medycznych oraz ratowników medycznych w straży pożarnej to niezwykle wymagające i obciążające zadanie, zarówno fizycznie, jak i psychicznie. Ich poświęcenie i profesjonalizm zasługują na pełne uznanie, a jednocześnie na realne wsparcie ze strony instytucji państwowych i społeczności lokalnych. Kluczowe jest wprowadzenie systemowych działań mających na celu poprawę warunków pracy, zwiększenie dostępności do opieki psychologicznej, zapewnienie nowoczesnego sprzętu i godziwego wynagrodzenia. Tylko w ten sposób można zapewnić, aby ratownicy mogli wykonywać swoją misję w sposób bezpieczny, efektywny i satysfakcjonujący.