Systemy tryskaczowe z mgłą wodną w zabezpieczeniach pożarowych biurowców

Współczesne biurowce charakteryzują się nowoczesną architekturą, dużą powierzchnią użytkową oraz obecnością zaawansowanych technologicznie instalacji. W związku z tym wymagają skutecznych i dostosowanych do specyfiki obiektu systemów ochrony przeciwpożarowej. Jednym z rozwiązań, które coraz częściej znajduje zastosowanie w biurowcach, są systemy tryskaczowe z mgłą wodną. W niniejszym artykule przedstawiono zasadę działania, zalety oraz wyzwania związane z projektowaniem i eksploatacją tych instalacji.

Zasada działania systemów tryskaczowych z mgłą wodną

Systemy tryskaczowe z mgłą wodną (ang. water mist sprinkler systems) to instalacje gaśnicze wykorzystujące wodę rozproszoną w postaci bardzo drobnych kropelek, o średnicy zazwyczaj mniejszej niż 1 000 mikrometrów. W odróżnieniu od tradycyjnych systemów tryskaczowych, które podają strumień wody w postaci większych kropel, mgła wodna tworzy chmurę pary wodnej i mikrokropelek o dużej powierzchni kontaktu z ogniem i dymem.

Mechanizm gaszenia wody w formie mgły opiera się na trzech efektach:

• chłodzenie płomieni i gazów pożarowych dzięki szybkiemu odparowaniu drobnych kropelek i pochłanianiu ciepła,

• redukcja stężenia tlenu w strefie pożaru poprzez wypieranie powietrza parą wodną,

• tłumienie dymu i zapobieganie jego rozprzestrzenianiu się, co ułatwia ewakuację i poprawia widoczność.

Systemy tryskaczowe z mgłą wodną mogą być zasilane wodą z sieci miejskiej, z pompowni lub ze zbiorników zapasowych. Pod względem ciśnienia pracy wyróżnia się instalacje niskociśnieniowe (do ok. 12 bar) oraz wysokociśnieniowe (powyżej 35 bar).

Zalety stosowania mgły wodnej w biurowcach

Mgła wodna jest coraz częściej wybieranym rozwiązaniem w ochronie przeciwpożarowej biurowców z uwagi na szereg korzyści, jakie oferuje w porównaniu do tradycyjnych systemów tryskaczowych:

1. Zmniejszone zużycie wody

Drobne krople mgły skuteczniej pochłaniają ciepło i gaszą ogień przy znacznie mniejszej ilości wody — nawet o 70–90% mniej niż w klasycznych systemach. To istotna zaleta w obiektach, gdzie woda może uszkodzić infrastrukturę lub cenne mienie (np. sprzęt elektroniczny, archiwa).

2. Lepsza ochrona delikatnych przestrzeni

Mgła wodna jest łagodniejsza dla wrażliwego wyposażenia biurowego. Minimalizuje ryzyko zalania komputerów, serwerów, dokumentów oraz wykończeń wnętrz.

3. Wysoka skuteczność w zamkniętych przestrzeniach

Systemy mgły wodnej doskonale sprawdzają się w zamkniętych biurach, salach konferencyjnych czy serwerowniach, gdzie mogą szybko ograniczyć rozprzestrzenianie się ognia i dymu.

4. Ograniczenie emisji dymu i toksycznych gazów

Mgła wodna skutecznie obniża temperaturę i wiąże cząsteczki dymu, co znacząco poprawia warunki ewakuacji i umożliwia szybsze działania ratownicze.

5. Oszczędność miejsca

Instalacje wysokociśnieniowe z mgłą wodną wymagają mniejszych średnic rur i mniej miejsca na zbiorniki wody niż tradycyjne systemy tryskaczowe, co ułatwia ich integrację w nowoczesnych biurowcach o skomplikowanej infrastrukturze.

Wymogi projektowe i regulacyjne

Projektowanie systemów tryskaczowych z mgłą wodną w biurowcach musi być zgodne z obowiązującymi normami i wytycznymi technicznymi. W Europie stosuje się m.in. normy NFPA 750 (USA) oraz europejskie wytyczne CEN/TS 14972, które określają wymagania dotyczące projektowania, instalacji i konserwacji tych systemów.

Ważne jest, aby system został zaprojektowany indywidualnie dla konkretnego obiektu, z uwzględnieniem jego kubatury, podziału przestrzennego, materiałów wykończeniowych i charakteru prowadzonej działalności. Kluczowe elementy projektu to:

• określenie scenariuszy pożarowych,

• dobór odpowiedniego ciśnienia pracy,

• rozmieszczenie i typ dysz tryskaczowych,

• zapewnienie odpowiedniej wydajności pomp i zapasu wody,

• integracja z systemami wykrywania pożaru i sterowania ewakuacją.

Wyzwania związane z zastosowaniem mgły wodnej

Pomimo licznych zalet, systemy tryskaczowe z mgłą wodną mają także swoje ograniczenia i wyzwania, które należy uwzględnić na etapie planowania i eksploatacji:

1. Wysokie wymagania techniczne

Systemy wysokociśnieniowe wymagają zastosowania specjalistycznych pomp, armatury i dysz odpornych na wysokie ciśnienia. Ich montaż i serwisowanie muszą być prowadzone przez wykwalifikowanych specjalistów.

2. Wyższy koszt początkowy

Koszt instalacji systemu z mgłą wodną jest zazwyczaj wyższy niż koszt klasycznego tryskaczowego systemu wodnego, głównie ze względu na bardziej zaawansowaną technologię i wymagania materiałowe.

3. Wrażliwość na przeciągi i wentylację

Mgła wodna jest bardziej podatna na zakłócenia przepływu powietrza niż tradycyjny strumień wody. W związku z tym konieczne jest odpowiednie uwzględnienie działania wentylacji i klimatyzacji w obiekcie, aby zapewnić skuteczność systemu.

4. Konserwacja i testowanie

Regularne przeglądy i testy są kluczowe dla utrzymania sprawności instalacji. Wymagane są szczegółowe procedury kontroli dysz, pomp, zaworów i rur.

Przykłady zastosowania w biurowcach

Wielopiętrowe biurowce klasy A, centra biurowo-konferencyjne i kompleksy biurowe zlokalizowane w centrach dużych miast coraz częściej wykorzystują mgłę wodną jako element zintegrowanego systemu ochrony przeciwpożarowej. Szczególnie popularne jest jej zastosowanie w:

• przestrzeniach typu open space z dużą ilością sprzętu elektronicznego,

• serwerowniach i pomieszczeniach technicznych,

• salach konferencyjnych i audytoryjnych,

• archiwach i magazynach dokumentów.

W takich obiektach priorytetem jest szybka reakcja systemu, ograniczenie zniszczeń wodnych oraz zapewnienie możliwości bezpiecznej i sprawnej ewakuacji ludzi.

Systemy tryskaczowe z mgłą wodną stanowią nowoczesne i skuteczne rozwiązanie w ochronie przeciwpożarowej biurowców. Ich zdolność do szybkiego gaszenia pożarów przy minimalnym zużyciu wody, ograniczenie strat materialnych i poprawa warunków ewakuacji czynią je atrakcyjnym wyborem, zwłaszcza w obiektach o wysokich wymaganiach technologicznych i estetycznych. Choć wdrożenie takiego systemu wiąże się z wyższymi kosztami inwestycyjnymi i wymaga starannego projektu, korzyści płynące z jego stosowania są znaczące. Właściwie zaprojektowany i utrzymywany system mgły wodnej może skutecznie chronić życie, zdrowie i mienie użytkowników biurowca, jednocześnie minimalizując przestoje w działalności po pożarze. W obliczu rosnących wymagań w zakresie bezpieczeństwa pożarowego i oczekiwań inwestorów, systemy tryskaczowe z mgłą wodną są rozwiązaniem godnym uwagi dla nowoczesnych biurowców, które łączą bezpieczeństwo, efektywność i troskę o ochronę mienia.