Wybór odpowiedniego rozmiaru, rodzaju i lokalizacji znaków bezpieczeństwa pożarowego

Znaczenie znaków bezpieczeństwa pożarowego

Znaki bezpieczeństwa pożarowego stanowią nieodzowny element systemu ochrony przeciwpożarowej w każdym obiekcie – od biurowców, przez zakłady przemysłowe, po obiekty użyteczności publicznej. Ich głównym zadaniem jest szybkie i jednoznaczne przekazanie informacji o drogach ewakuacyjnych, lokalizacji sprzętu gaśniczego czy miejsc zbiórki. W sytuacji zagrożenia, prawidłowo dobrany rozmiar, rodzaj i lokalizacja znaków przeciwpożarowych mogą zadecydować o bezpieczeństwie osób przebywających w budynku.

Rodzaje znaków bezpieczeństwa pożarowego

Zgodnie z normą PN-EN ISO 7010 oraz wytycznymi rozporządzenia w sprawie ochrony przeciwpożarowej, wyróżniamy m.in.:

1. Znaki ewakuacyjne – oznaczają kierunek drogi ewakuacyjnej i wyjścia awaryjne. Najczęściej w kolorze zielonym, z piktogramami wskazującymi drogę ucieczki.

2. Znaki lokalizujące sprzęt przeciwpożarowy – czerwone tablice informujące o lokalizacji gaśnic, hydrantów, przycisków alarmowych.

3. Znaki ostrzegawcze – ostrzegają o zagrożeniu pożarowym lub obecności materiałów łatwopalnych.

4. Znaki zakazu – np. „Zakaz palenia” lub „Zakaz używania otwartego ognia” w miejscach szczególnie narażonych na zapłon.

Dobór rodzaju znaku powinien wynikać z analizy ryzyka pożarowego, charakteru obiektu i jego przeznaczenia.

Dobór odpowiedniego rozmiaru znaków przeciwpożarowych

Rozmiar znaku bezpieczeństwa pożarowego musi zapewniać jego widoczność z odpowiedniej odległości. Normy techniczne określają, że minimalny rozmiar znaku zależy od tzw. odległości czytelności (L):

L=Z×100L = Z \times 100L=Z×100

gdzie:

• L – maksymalna odległość, z której znak musi być czytelny (w metrach),

• Z – wysokość piktogramu lub litery (w metrach).

Przykładowe wytyczne:

• Znaki 150 × 150 mm – widoczne z odległości do 15 m.

• Znaki 200 × 200 mm – widoczne z odległości do 20 m.

• Znaki 300 × 300 mm – widoczne z odległości do 30 m.

W obiektach o dużej powierzchni, halach magazynowych czy zakładach produkcyjnych, stosuje się często większe formaty lub dodatkowe oświetlenie w celu zwiększenia czytelności.

Lokalizacja znaków bezpieczeństwa pożarowego

Odpowiednie rozmieszczenie znaków jest równie istotne, co ich rodzaj i rozmiar. Kluczowe zasady:

1. Widoczność i brak przesłonięcia – znaki powinny być umieszczone w miejscach dobrze oświetlonych, na wysokości 2,0–2,5 m od poziomu podłogi, tak aby były widoczne ponad głowami ludzi i przeszkodami.

2. Ciągłość oznakowania dróg ewakuacyjnych – znaki muszą tworzyć spójny system prowadzący od każdego punktu w budynku do wyjścia ewakuacyjnego.

3. Oznakowanie sprzętu przeciwpożarowego – gaśnice, hydranty i przyciski alarmowe powinny być oznaczone zarówno bezpośrednio, jak i z wykorzystaniem znaków kierunkowych w przypadku, gdy znajdują się poza bezpośrednim polem widzenia.

4. Dostosowanie do warunków obiektu – w korytarzach o dużej długości warto stosować powtarzalne oznaczenia, a w pomieszczeniach o dużej kubaturze – oznaczenia podwieszane pod sufitem.

5. Oznakowanie w warunkach słabego oświetlenia – w miejscach, gdzie może dojść do zaniku zasilania, stosuje się znaki fotoluminescencyjne lub podświetlane.

Materiały i technologie wykonania znaków

Nowoczesne znaki bezpieczeństwa pożarowego mogą być wykonane z różnych materiałów:

• PCV lub aluminium – odporne na wilgoć i uszkodzenia mechaniczne,

• płyty fotoluminescencyjne – emitujące światło w ciemności po wcześniejszym naświetleniu,

• znaki LED – szczególnie przydatne w dużych obiektach i w miejscach o zmiennej widoczności.

Wybór materiału powinien uwzględniać warunki środowiskowe, np. wysoką temperaturę, wilgotność czy obecność substancji chemicznych.

Najczęstsze błędy przy doborze znaków przeciwpożarowych

• Umieszczanie znaków zbyt nisko lub za przeszkodami.

• Stosowanie zbyt małych znaków w dużych obiektach.

• Brak ciągłości oznaczeń prowadzących do wyjścia ewakuacyjnego.

• Używanie znaków niezgodnych z normą PN-EN ISO 7010.

• Niewłaściwe oświetlenie lub brak wersji fotoluminescencyjnej.

Znaki bezpieczeństwa pożarowego a zgodność z przepisami

W Polsce wymóg stosowania znaków bezpieczeństwa pożarowego wynika m.in. z:

• Rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków,

• Norm PN-EN ISO 7010 oraz PN-N-01256,

• Wytycznych Państwowej Straży Pożarnej i przepisów BHP.

Regularne kontrole oznakowania są obowiązkiem właściciela lub zarządcy obiektu. Należy sprawdzać nie tylko stan techniczny znaków, ale także ich aktualność względem zmian w układzie budynku.

Dobór właściwego rozmiaru, rodzaju i lokalizacji znaków bezpieczeństwa pożarowego to proces, który wymaga uwzględnienia przepisów prawa, norm technicznych oraz specyfiki danego obiektu. Widoczny, czytelny i prawidłowo rozmieszczony znak może uratować życie w sytuacji pożaru, dlatego nie należy bagatelizować tego elementu ochrony przeciwpożarowej.