Testy dymowe w biurowcach – jak ocenić skuteczność systemów wentylacji pożarowej?

Skuteczność systemów wentylacji pożarowej w nowoczesnych biurowcach ma bezpośredni wpływ na bezpieczeństwo ludzi i efektywność ewakuacji w razie pożaru. Jedną z kluczowych metod weryfikacji poprawności ich działania są testy dymowe, pozwalające ocenić, jak system reaguje w warunkach zbliżonych do rzeczywistego zagrożenia.

W niniejszym artykule przedstawiamy, na czym polegają testy dymowe, dlaczego warto je przeprowadzać w biurowcach oraz jakie wnioski można z nich wyciągnąć w kontekście projektowania, modernizacji i eksploatacji systemów oddymiania.

Czym są testy dymowe?

Testy dymowe to kontrolowane próby, polegające na wytworzeniu sztucznego dymu w wybranych strefach budynku, w celu sprawdzenia:

  • kierunku i szybkości jego przepływu,

  • skuteczności odprowadzania dymu przez klapy i wentylatory oddymiające,

  • działania napowietrzania kompensacyjnego,

  • widoczności na drogach ewakuacyjnych.

W odróżnieniu od testów teoretycznych czy symulacji komputerowych, testy dymowe umożliwiają bezpośrednią obserwację zjawisk zachodzących w danym obiekcie – w jego realnej geometrii, z istniejącą instalacją wentylacyjną, przy aktualnych warunkach eksploatacyjnych.

Dlaczego warto przeprowadzać testy dymowe w biurowcach?

Biurowce charakteryzują się zróżnicowaną kubaturą, obecnością wielu poziomów, szybów windowych i przestrzeni technicznych. Taka struktura może sprzyjać niekontrolowanemu rozprzestrzenianiu się dymu – nawet mimo istnienia systemu oddymiania.

Testy dymowe pozwalają:

  • zweryfikować rzeczywiste działanie systemu wentylacji pożarowej,

  • wykryć błędy projektowe lub wykonawcze,

  • sprawdzić integrację systemów: SSP, klap oddymiających, centrali BMS,

  • ocenić skuteczność działania klap napowietrzających,

  • potwierdzić skuteczność przyjętych scenariuszy pożarowych,

  • poprawić widoczność na drogach ewakuacyjnych,

  • dostosować czas zadziałania poszczególnych komponentów systemu.


Jak przebiega test dymowy w praktyce?

  1. Etap przygotowania
    Na podstawie dokumentacji projektowej i stref pożarowych ustala się lokalizacje testowe. Wykonywana jest inspekcja systemów wentylacji pożarowej i ich sterowania. Opracowuje się harmonogram i plan działań z uwzględnieniem bezpieczeństwa uczestników.

  2. Generowanie dymu testowego
    Wykorzystuje się nietoksyczny dym techniczny – zazwyczaj na bazie gliceryny – który ma zbliżoną gęstość do rzeczywistego dymu pożarowego. Dym wprowadza się punktowo (np. w pomieszczeniu biurowym, korytarzu, szybie windowym).

  3. Rejestracja i ocena efektów
    Obserwuje się zachowanie dymu: kierunek jego przemieszczania, tempo usuwania przez klapy, widoczność w korytarzach i strefach ewakuacyjnych. Całość dokumentowana jest w formie wideo oraz raportu.

  4. Podsumowanie i rekomendacje
    Na podstawie obserwacji sporządza się raport powykonawczy, zawierający rekomendacje dotyczące ewentualnych korekt w ustawieniach systemu lub konieczności jego rozbudowy.

Najczęściej wykrywane nieprawidłowości

Podczas testów dymowych w biurowcach najczęściej wykrywane są:

  • opóźnienia w zadziałaniu klap oddymiających,

  • nieprawidłowa synchronizacja z SSP,

  • brak odpowiedniego napowietrzania,

  • zbyt mała powierzchnia czynna oddymiania,

  • cofanie się dymu na drogi ewakuacyjne,

  • niewłaściwa lokalizacja detektorów dymu.

Testy dymowe a obowiązujące przepisy

Choć testy dymowe nie są jeszcze obowiązkowym elementem odbioru systemów wentylacji pożarowej w Polsce, coraz częściej są zalecane przez rzeczoznawców ppoż. i inwestorów, zwłaszcza w przypadku:

  • budynków wysokich (WW),

  • biurowców z otwartą przestrzenią (open space),

  • obiektów modernizowanych lub zmieniających funkcję,

  • wdrażania systemów zintegrowanych (np. SafetyWay, BMS).

Testy powinny być przeprowadzane zgodnie z normą PN-EN 12101 oraz wytycznymi producentów systemów oddymiania.

Nowoczesne narzędzia wspierające testy – przykład systemu SafetyWay

Systemy takie jak SafetyWay umożliwiają pełną kontrolę nad urządzeniami wentylacji pożarowej: klapami, wentylatorami, czujkami i przyciskami oddymiania. Dzięki temu testy dymowe można przeprowadzić precyzyjnie, a ich wyniki zautomatyzować i zarchiwizować.

Dodatkowo:

  • umożliwiają tworzenie dynamicznych scenariuszy pożarowych,

  • pozwalają na testowanie systemu bez ingerencji w codzienną pracę biura,

  • ułatwiają utrzymanie zgodności z przepisami i dokumentacją techniczną.

Testy dymowe w biurowcach to nie tylko narzędzie weryfikacji, ale również sposób na potwierdzenie skuteczności całego systemu wentylacji pożarowej. Pozwalają ocenić realne zachowanie się dymu, skrócić czas ewakuacji i zwiększyć szanse na bezpieczne opuszczenie budynku w razie pożaru. Wdrażanie ich jako stałego elementu odbiorów technicznych lub przeglądów okresowych to inwestycja w bezpieczeństwo użytkowników i trwałość infrastruktury.

Komentarze

Popularne posty z tego bloga

Wytyczne dotyczące Skutecznej Konserwacji Sprzętu Przeciwpożarowego

Profesjonalny przewodnik: Testowanie i kontrola instalacji tryskaczowej krok po kroku

Zagrożenia pożarowe w serwerowniach – analiza ryzyka i regulacje