Realne przypadki skutecznego działania systemów oddymiania podczas pożarów

Systemy oddymiania stanowią kluczowy element ochrony przeciwpożarowej w obiektach budowlanych. Ich zadaniem jest szybkie usuwanie dymu i gorących gazów powstających w wyniku pożaru, co ma fundamentalne znaczenie dla skutecznej ewakuacji ludzi, ograniczenia strat materialnych oraz wsparcia działań służb ratowniczych. W niniejszym artykule przedstawiamy wybrane rzeczywiste przypadki pożarów, w których systemy oddymiania zadziałały zgodnie z założeniami projektowymi, skutecznie chroniąc życie i zdrowie użytkowników budynków.

1. Pożar w centrum handlowym w Gdańsku – listopad 2017

Opis zdarzenia:

W godzinach porannych doszło do zapłonu w jednym z lokali gastronomicznych w popularnym centrum handlowym w Gdańsku. W wyniku zwarcia instalacji elektrycznej zapaliło się wyposażenie kuchni, a ogień szybko objął sąsiednie powierzchnie. W obiekcie przebywało około 150 osób – zarówno pracownicy, jak i klienci.

Działanie systemu oddymiania:

System wentylacji pożarowej zadziałał natychmiast po wykryciu dymu przez czujki dymowe. Klapy dymowe otworzyły się automatycznie, a wentylatory wyciągowe rozpoczęły pracę, skutecznie usuwając dym z pasaży handlowych. Jednocześnie system zasilania awaryjnego utrzymał działanie instalacji mimo odcięcia głównego zasilania.

Efekt:

Dzięki skutecznej pracy systemu oddymiania, ewakuacja przebiegła bez paniki. Widoczność w strefach ewakuacyjnych została zachowana na poziomie umożliwiającym bezpieczne opuszczenie budynku. Straż pożarna przejęła kontrolę nad sytuacją po około 12 minutach. Nie odnotowano ofiar ani poważnych zatruć dymem.

2. Pożar w podziemnym parkingu biurowca w Warszawie – marzec 2020

Opis zdarzenia:

Na drugim poziomie podziemnego parkingu w nowoczesnym biurowcu doszło do zapłonu samochodu elektrycznego. Pożar szybko objął sąsiednie pojazdy, a gęsty dym rozprzestrzenił się po całym poziomie. W budynku przebywało ponad 500 osób.

Działanie systemu:

System oddymiania mechanicznego parkingu uruchomił się natychmiast po wykryciu dymu. Potężne wentylatory oddymiające o wysokiej wydajności zaczęły usuwać dym z przestrzeni garażu, kierując go do specjalnych kanałów wentylacyjnych. System był zaprojektowany w sposób umożliwiający selektywne oddymianie stref pożarowych, co pozwoliło skoncentrować siłę wyciągową tam, gdzie była najbardziej potrzebna.

Efekt:

Strażacy mogli szybko zlokalizować źródło ognia dzięki zachowanej widoczności. Wewnątrz budynku nie odnotowano przedostania się dymu na poziomy użytkowe. Ewakuacja przebiegła bezpiecznie, bez konieczności uruchamiania wszystkich procedur alarmowych w części biurowej. Ochrona zadziałała zgodnie z projektem, a straty ograniczyły się wyłącznie do pojazdów i konstrukcji w garażu.

3. Pożar w szpitalu w Katowicach – luty 2019

Opis zdarzenia:

W godzinach nocnych w jednym z oddziałów szpitala doszło do zapłonu sprzętu medycznego na skutek przegrzania urządzenia zasilanego elektrycznie. Ogień objął część pomieszczenia i wygenerował dużą ilość toksycznego dymu. Na oddziale przebywało kilkunastu pacjentów, w tym osoby leżące i z ograniczoną mobilnością.

Działanie systemu:

System oddymiania strefowego uruchomił się automatycznie, aktywując klapy dymowe w korytarzach oraz wentylatory wyciągowe. Uruchomienie systemu sygnalizacji pożarowej jednocześnie otworzyło przepustnice nawiewu świeżego powietrza, co umożliwiło wypychanie dymu na zewnątrz budynku.

Efekt:

Dzięki skutecznemu działaniu systemu wentylacji pożarowej, personel medyczny miał wystarczającą widoczność, by bezpiecznie ewakuować pacjentów. Pożar nie rozprzestrzenił się poza pomieszczenie źródłowe. Kluczowe znaczenie miało utrzymanie różnicy ciśnień między strefami, co zapobiegło migracji dymu do pozostałych oddziałów.

4. Pożar w zakładzie przemysłowym w Łodzi – maj 2021

Opis zdarzenia:

W hali produkcyjnej doszło do pożaru maszyny do obróbki tworzyw sztucznych. Pożar wygenerował dużą ilość gęstego, czarnego dymu, który szybko zaczął wypełniać przestrzeń produkcyjną o dużej kubaturze.

Działanie systemu:

Zamontowany w obiekcie system oddymiania grawitacyjnego (klapy dymowe dachowe) zadziałał automatycznie po wykryciu dymu przez sieć czujników. Dodatkowo uruchomiono system zraszaczy, który ograniczył dalsze rozprzestrzenianie się ognia.

Efekt:

Oddymianie przez dachowe klapy skutecznie obniżyło temperaturę wewnątrz hali i zapobiegło zapadnięciu się konstrukcji stalowej. Pracownicy zostali ewakuowani w ciągu 3 minut, a działania ratownicze przebiegły sprawnie dzięki utrzymaniu widoczności. Produkcja wznowiona została po tygodniu.

Wnioski z opisanych przypadków

1. Szybkie zadziałanie systemu ma kluczowe znaczenie

We wszystkich opisanych przypadkach decydujące okazało się natychmiastowe uruchomienie systemu oddymiania – zarówno poprzez automatyczne wykrycie zagrożenia, jak i integrację z systemem sygnalizacji pożaru (SSP).

2. Znaczenie projektowania zgodnego z przeznaczeniem obiektu

Systemy dostosowane do funkcji i charakteru budynku (handel, przemysł, opieka zdrowotna) umożliwiły skuteczne odprowadzanie dymu oraz wsparły ewakuację i akcję ratowniczą. Odpowiednie strefowanie, dobór siły wentylatorów, rozmieszczenie klap – to elementy, które miały bezpośredni wpływ na skuteczność działania systemu.

3. Konieczność konserwacji i testów

W żadnym z opisanych przypadków nie doszło do awarii systemu – co pokazuje, że regularne przeglądy i testy funkcjonalne odgrywają kluczową rolę w zapewnieniu niezawodności w sytuacji realnego zagrożenia.

4. Wpływ systemu na przebieg ewakuacji i ograniczenie strat

Zachowana widoczność i kontrola nad przepływem dymu pozwoliły na szybszą i bezpieczniejszą ewakuację oraz ograniczyły rozprzestrzenianie się pożaru. W efekcie – nie odnotowano ofiar śmiertelnych ani poważnych obrażeń.

Systemy oddymiania, choć na co dzień niewidoczne i często niedoceniane, w sytuacji pożaru stają się jednymi z najważniejszych elementów decydujących o bezpieczeństwie użytkowników budynków. Opisane przypadki potwierdzają, że prawidłowo zaprojektowane, wykonane i konserwowane instalacje oddymiające potrafią skutecznie ratować życie i mienie. W dobie nowoczesnego budownictwa i rosnących wymagań bezpieczeństwa, inwestycja w sprawne systemy oddymiania to nie koszt – to obowiązek i gwarancja ochrony.