Pomiary wentylacji pożarowej w biurowcu – kluczowe czynności wykonywane przez techników

Wentylacja pożarowa to jeden z najważniejszych elementów systemu bezpieczeństwa pożarowego w budynkach biurowych. Jej głównym zadaniem jest kontrolowane odprowadzanie dymu i gorących gazów w przypadku pożaru, co ma na celu zapewnienie bezpiecznych warunków ewakuacji oraz stworzenie stref wolnych od dymu dla służb ratowniczych. Aby system ten działał skutecznie i zgodnie z wymaganiami, konieczne są regularne pomiary i testy, które wykonują wykwalifikowani technicy. Poniżej przedstawiamy, jakie czynności są realizowane w trakcie pomiarów wentylacji pożarowej w budynkach biurowych.

1. Wstępna analiza dokumentacji technicznej

Przed przystąpieniem do jakichkolwiek prac pomiarowych, technicy dokładnie analizują dokumentację projektową i powykonawczą systemu wentylacji pożarowej. Na tym etapie weryfikowane są:

• schematy instalacji,

• lokalizacja klap dymowych, wentylatorów oddymiających, przepustnic, czujników i centrali sterującej,

• dane dotyczące wydajności i parametrów projektowych,

• zapisy poprzednich pomiarów lub przeglądów technicznych.

Dokumentacja ta pozwala określić punkty pomiarowe oraz zaplanować zakres prac w sposób zgodny z obowiązującymi normami, takimi jak PN-EN 12101.

2. Inspekcja wzrokowa i ocena stanu technicznego urządzeń

Kolejnym krokiem jest fizyczna inspekcja wszystkich elementów systemu wentylacji pożarowej. Technicy oceniają:

• stan klap dymowych i oddymiających,

• poprawność działania siłowników i czujników,

• szczelność kanałów wentylacyjnych,

• stan zabezpieczeń przeciwpożarowych w kanałach wentylacyjnych (np. uszczelki, materiały ognioodporne),

• zasilanie awaryjne i sprawność układów automatyki.

Nieprawidłowości wykryte na tym etapie są dokumentowane, a ich usunięcie może być warunkiem przeprowadzenia właściwych pomiarów.

3. Sprawdzenie poprawności działania układu sterowania

Układ automatyki sterujący wentylacją pożarową musi niezawodnie reagować na sygnały z systemu sygnalizacji pożaru (SSP). Technicy wykonują testy funkcjonalne:

• wywołanie alarmu pożarowego w trybie testowym,

• obserwacja reakcji systemu – otwarcie klap, uruchomienie wentylatorów, zamknięcie przepustnic bytowych,

• potwierdzenie współpracy z innymi systemami bezpieczeństwa, np. kontrolą dostępu, systemem oddymiania klatek schodowych.

Testy te są niezbędne, aby ocenić, czy system działa zgodnie z założeniami projektowymi oraz scenariuszem pożarowym.

4. Pomiary przepływu powietrza i wydajności systemu

Najbardziej kluczowym elementem prac pomiarowych jest sprawdzenie rzeczywistych parametrów przepływu powietrza. Technicy wykorzystują profesjonalny sprzęt pomiarowy, taki jak anemometry, balometry lub rurki Pitota. Wykonywane są:

• pomiary prędkości przepływu powietrza w kanałach oddymiających,

• obliczenie wydajności wentylatorów oddymiających,

• sprawdzenie równomierności działania systemu w różnych sekcjach budynku,

• weryfikacja, czy osiągane są wartości określone w projekcie (np. co najmniej 10 000 m³/h w pionie ewakuacyjnym).

Pomiarów dokonuje się zarówno przy normalnym zasilaniu, jak i przy zasilaniu awaryjnym, aby upewnić się, że system zadziała nawet w przypadku zaniku napięcia podstawowego.

5. Pomiary różnicy ciśnień

W systemach nadciśnieniowych – np. na klatkach schodowych – ważnym parametrem jest różnica ciśnień między strefą chronioną a przestrzenią objętą pożarem. Technicy wykonują:

• pomiary różnicy ciśnień przy użyciu manometrów elektronicznych,

• ocenę skuteczności zabezpieczenia przed zadymieniem stref ewakuacyjnych,

• weryfikację, czy różnica nie przekracza dopuszczalnych wartości (zwykle 50 Pa dla klatek schodowych, zgodnie z normami).

6. Sprawdzenie czasu reakcji systemu

W przypadku pożaru kluczowa jest szybka reakcja systemu wentylacji pożarowej. Technicy mierzą:

• czas od sygnału z SSP do uruchomienia urządzeń,

• czas otwarcia klap i przepustnic,

• czas osiągnięcia zadanych parametrów przepływu.

Jeśli czas reakcji przekracza dopuszczalne wartości, konieczne jest dostosowanie lub wymiana komponentów sterujących.

7. Testy współpracy z innymi systemami przeciwpożarowymi

System wentylacji pożarowej musi działać w synchronizacji z innymi instalacjami przeciwpożarowymi, takimi jak:

• systemy oddymiania grawitacyjnego lub mechanicznego,

• systemy tryskaczowe lub mgłowe,

• systemy detekcji gazów niebezpiecznych,

• oświetlenie ewakuacyjne i dźwiękowy system ostrzegawczy (DSO).

Technicy weryfikują, czy odpowiednia sekwencja działań jest zachowana, oraz czy systemy nie zakłócają nawzajem swojego działania.

8. Sporządzenie raportu z pomiarów

Po zakończeniu pomiarów technicy przygotowują szczegółowy raport, który zawiera:

• wyniki wszystkich testów i pomiarów,

• porównanie z wymaganiami projektowymi i normatywnymi,

• fotografie dokumentujące przebieg pomiarów,

• zalecenia dotyczące ewentualnych napraw, modernizacji lub ponownej kalibracji systemu.

Raport stanowi podstawę do dopuszczenia systemu wentylacji pożarowej do dalszej eksploatacji lub do odbioru budynku przez organy nadzoru.

9. Zalecenia po pomiarach i harmonogram dalszych działań

Na koniec technicy przekazują administratorowi budynku zalecenia dotyczące:

• regularności dalszych przeglądów i pomiarów (najczęściej raz w roku lub po każdej modernizacji),

• konieczności szkolenia personelu technicznego z obsługi systemu,

• ewentualnych aktualizacji dokumentacji projektowej.

Dobrze wykonane pomiary są nie tylko formalnością, ale przede wszystkim realnym narzędziem zapewnienia bezpieczeństwa użytkownikom budynku biurowego.

Pomiary wentylacji pożarowej to złożony proces wymagający specjalistycznej wiedzy, precyzyjnych narzędzi oraz ścisłego przestrzegania norm i procedur. Działania techników nie ograniczają się wyłącznie do samego pomiaru przepływu powietrza – obejmują również ocenę współpracy systemów, analizę reakcji na alarm pożarowy oraz kontrolę efektywności działania całej instalacji. Tylko kompleksowe podejście do tych czynności gwarantuje pełną funkcjonalność systemu i bezpieczeństwo osób przebywających w biurowcu.