Zagrożenia Pożarowe Samochodów Elektrycznych na Parkingach Podziemnych

Rozwój elektromobilności znacząco wpłynął na sektor transportu, przyczyniając się do redukcji emisji spalin i poprawy jakości powietrza w miastach. Jednak rosnąca liczba pojazdów elektrycznych (EV) na drogach rodzi nowe wyzwania w zakresie bezpieczeństwa pożarowego, zwłaszcza w zamkniętych przestrzeniach, takich jak parkingi podziemne. Pożary samochodów elektrycznych różnią się od tradycyjnych pożarów pojazdów spalinowych, zarówno pod względem mechanizmu zapłonu, jak i metod ich gaszenia. W artykule omówione zostaną główne zagrożenia związane z pożarami EV na parkingach podziemnych oraz sposoby ich minimalizacji.

Specyfika pożarów pojazdów elektrycznych

1. Zagrożenie termiczne związane z bateriami litowo-jonowymi

Największym ryzykiem pożarowym w pojazdach elektrycznych jest zapłon baterii litowo-jonowych, które stanowią główne źródło energii dla EV. Pożary baterii mogą być wynikiem:

• Uszkodzeń mechanicznych – np. po kolizji, uderzeniu lub nieszczelności w układzie chłodzenia.

• Przegrzania (thermal runaway) – proces ten prowadzi do niekontrolowanego wzrostu temperatury i zapłonu sąsiednich ogniw baterii.

• Przepięć lub zwarć w układzie elektrycznym – mogą wystąpić wskutek wad fabrycznych, przeciążenia lub nieprawidłowego ładowania.

W odróżnieniu od pożarów pojazdów spalinowych, ogień z baterii EV może utrzymywać się przez wiele godzin, a jego ugaszenie wymaga zużycia znacznych ilości wody lub specjalistycznych środków gaśniczych.

2. Intensywność i trudność gaszenia

Pożary samochodów elektrycznych charakteryzują się wysoką temperaturą spalania, która może osiągać nawet 1000°C. Ogień może przenosić się na inne pojazdy i elementy konstrukcyjne parkingu, zwiększając ryzyko poważnych strat materialnych. Co więcej, tradycyjne metody gaśnicze (np. stosowanie gaśnic proszkowych) są nieskuteczne wobec pożarów baterii litowo-jonowych. Wymagane są duże ilości wody w celu chłodzenia ogniw i zatrzymania reakcji termicznej.

3. Emisja toksycznych gazów

Podczas pożaru EV dochodzi do wydzielania toksycznych gazów, takich jak fluorowodór (HF), tlenki węgla czy cyjanowodór, które stanowią poważne zagrożenie dla ludzi i środowiska. W warunkach parkingu podziemnego, gdzie wentylacja jest ograniczona, stężenie tych substancji może szybko osiągnąć poziomy niebezpieczne dla zdrowia.

4. Ryzyko ponownego zapłonu

Po ugaszeniu pożaru EV istnieje wysokie ryzyko ponownego zapłonu baterii. Może to nastąpić nawet po kilku godzinach lub dniach od pierwotnego ugaszenia. Z tego względu strażacy często umieszczają spalony pojazd w specjalnym kontenerze wypełnionym wodą lub na otwartym terenie, gdzie możliwa jest dalsza kontrola zagrożenia.

Zagrożenia pożarowe w kontekście parkingów podziemnych

1. Ograniczona możliwość ewakuacji

Parking podziemny to zamknięta przestrzeń z ograniczoną liczbą dróg ewakuacyjnych, co utrudnia szybkie opuszczenie miejsca zagrożenia przez użytkowników. Dym i toksyczne gazy mogą błyskawicznie wypełnić przestrzeń, zagrażając zdrowiu i życiu ludzi.

2. Problemy z dostępem dla służb ratowniczych

Straż pożarna może mieć utrudniony dostęp do miejsca pożaru z powodu niskiej wysokości stropów, wąskich przejazdów i braku odpowiednich miejsc do rozwinięcia linii gaśniczych. Ponadto niektóre systemy przeciwpożarowe nie są dostosowane do specyfiki pożarów EV, co zwiększa czas reakcji.

3. Możliwość uszkodzenia konstrukcji budynku

Wysoka temperatura pożaru EV może doprowadzić do naruszenia konstrukcji betonowej parkingu, zwłaszcza jeśli pożar trwa przez dłuższy czas. Nagłe rozszerzanie się gazów oraz możliwość eksplozji baterii mogą dodatkowo przyczynić się do degradacji elementów nośnych.

Środki zapobiegawcze i strategie minimalizacji ryzyka

1. Odpowiednie systemy detekcji i gaszenia

Nowoczesne parkingi podziemne powinny być wyposażone w:

• Systemy wczesnej detekcji dymu i temperatury – czujniki termiczne i detektory gazów mogą sygnalizować zagrożenie na wczesnym etapie.

• Instalacje tryskaczowe i mgły wodnej – chociaż nie ugaszą pożaru baterii, mogą ograniczyć jego rozprzestrzenianie.

• Specjalistyczne systemy gaśnicze – niektóre parkingi wyposażane są w mobilne zbiorniki wodne do chłodzenia pojazdów po pożarze.

2. Wydzielone strefy dla EV

Zaleca się tworzenie osobnych sekcji parkingowych dla pojazdów elektrycznych, które:

• znajdują się w pobliżu wyjść ewakuacyjnych,

• są wyposażone w dodatkowe czujniki i systemy gaśnicze,

• posiadają odpowiednie oznakowanie i instrukcje postępowania w przypadku zagrożenia.

3. Szkolenia dla służb ratunkowych

Strażacy i zarządcy budynków powinni być przeszkoleni w zakresie postępowania z pożarami EV, uwzględniając specyfikę parkingów podziemnych. Znajomość procedur i dostęp do odpowiednich środków gaśniczych może znacząco poprawić skuteczność działań ratowniczych.

4. Monitoring i konserwacja infrastruktury ładowania

Stacje ładowania EV na parkingach podziemnych powinny być regularnie kontrolowane pod kątem przeciążeń, wadliwych połączeń i przegrzewania. Awaryjne wyłączniki prądu powinny znajdować się w łatwo dostępnych miejscach, umożliwiając szybkie odcięcie zasilania w przypadku zagrożenia.

Zagrożenia pożarowe związane z samochodami elektrycznymi na parkingach podziemnych wymagają nowych strategii ochrony przeciwpożarowej. Ze względu na specyfikę pożarów baterii litowo-jonowych konieczne jest dostosowanie systemów detekcji i gaszenia, a także opracowanie skutecznych procedur ewakuacyjnych i ratunkowych. Inwestycje w nowoczesne technologie oraz edukacja użytkowników i służb ratunkowych mogą znacząco zmniejszyć ryzyko pożarowe i poprawić bezpieczeństwo w podziemnych garażach.